Ραγάδα Πρωκτού: Συμπτώματα, Αιτίες και Σύγχρονες Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

Η ραγάδα πρωκτού είναι μια επώδυνη, μικρή σχισμή ή έλκος στον πρωκτικό βλεννογόνο, που μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο και αιμορραγία κατά την αφόδευση. Αν και συχνά συγχέεται με άλλες παθήσεις, όπως οι αιμορροΐδες, η ραγάδα έχει διαφορετική παθοφυσιολογία και αντιμετώπιση.

Η οξεία ραγάδα μπορεί να επουλωθεί αυτόματα με συντηρητικά μέτρα, ενώ η χρόνια ραγάδα συχνά απαιτεί φαρμακευτική ή χειρουργική θεραπεία.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

Η κύρια αιτία της ραγάδας πρωκτού είναι ο τραυματισμός του πρωκτικού βλεννογόνου, συνήθως λόγω:

✅ Χρόνιας δυσκοιλιότητας – η διέλευση σκληρών κοπράνων μπορεί να προκαλέσει ρήξη του βλεννογόνου.
✅ Διάρροιας – η χρόνια φλεγμονή μπορεί να βλάψει τον ιστό του πρωκτού.
✅ Τραυματισμού – π.χ. από τη χρήση υπερβολικής πίεσης κατά την αφόδευση.
✅ Πρωκτικού σπασμού – η υπερτονία του έσω σφιγκτήρα δυσχεραίνει την επούλωση.
✅ Φλεγμονωδών νόσων του εντέρου (IBD) – η νόσος του Crohn μπορεί να προδιαθέτει σε χρόνιες ραγάδες.

Συμπτώματα της Ραγάδας Πρωκτού

📌 Έντονος πόνος κατά ή μετά την αφόδευση, που μπορεί να διαρκεί ώρες.
📌 Αιμορραγία – συνήθως μικρή ποσότητα φωτεινού κόκκινου αίματος στο χαρτί ή στα κόπρανα.
📌 Αίσθηση καύσου ή σπασμού στον πρωκτό.
📌 Ορατή σχισμή στην πρωκτική περιοχή (σε χρόνια ραγάδα μπορεί να συνοδεύεται από υπερτροφική θηλή ή πρωκτική σχισμοειδή ουλή).

Εάν τα συμπτώματα επιμένουν για πάνω από 6 εβδομάδες, η ραγάδα θεωρείται χρόνια και απαιτεί πιο εξειδικευμένη αντιμετώπιση.

Διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται κλινικά, μέσω:

🔹 Επισκόπησης της πρωκτικής περιοχής – επιβεβαιώνει την ύπαρξη της ραγάδας.
🔹 Δακτυλικής εξέτασης (αν είναι ανεκτή).
🔹 Ανοσκόπησης – για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων (αιμορροΐδες, περιεδρικό απόστημα, φλεγμονώδης νόσος εντέρου).

Σε περιπτώσεις χρόνιας ραγάδας ή ασθενών με υποκείμενες παθήσεις, μπορεί να απαιτηθεί κολονοσκόπηση.

Συντηρητική Αντιμετώπιση (Για Οξείες Ραγάδες)

Οι οξείες ραγάδες μπορούν να επουλωθούν σε 4-6 εβδομάδες με μη επεμβατικές θεραπείες:

🟢 Αλλαγή διατροφής – αύξηση των φυτικών ινών και κατανάλωση επαρκούς νερού.
🟢 Μαλακτικά κοπράνων – αποφυγή τραυματισμού της περιοχής.
🟢 Ζεστά καθιστά μπάνια (Sitz baths) – χαλαρώνουν τον πρωκτικό σφιγκτήρα.
🟢 Τοπικές αλοιφές (νιτρογλυκερίνη 0,2% ή διλτιαζέμη 2%) – χαλαρώνουν τον σφιγκτήρα και προάγουν την επούλωση.
🟢 Τοπικά αναισθητικά (λιδοκαΐνη) – για προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο.

Εάν η ραγάδα επιμένει για περισσότερες από 6 εβδομάδες, θεωρείται χρόνια και μπορεί να απαιτήσει πιο επεμβατική αντιμετώπιση.

Επεμβατικές και Χειρουργικές Θεραπείες

1. Ενέσεις Βοτουλινικής Τοξίνης

✅ Χαλαρώνει τον έσω σφιγκτήρα και μειώνει τον πόνο.
✅ Επιτυχία έως 80% στην επούλωση.
✅ Προσωρινή θεραπεία (διάρκεια 3-6 μήνες).
✅ Μπορεί να συνδυαστεί με τοπικές αλοιφές.

2. Πλευρική Έσω Σφιγκτηροτομή (Lateral Internal Sphincterotomy - LIS)

🔹 Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για χρόνιες ραγάδες (επιτυχία >95%).
🔹 Μικρή τομή στον έσω σφιγκτήρα για ανακούφιση από τον σπασμό και βελτίωση της αιμάτωσης.
🔹 Γρήγορη επούλωση και άμεση ανακούφιση από τον πόνο.
🔹 Χαμηλός κίνδυνος ακράτειας (<5%).

Η LIS θεωρείται gold standard για τη χρόνια ραγάδα όταν οι συντηρητικές θεραπείες αποτυγχάνουν.

3. Προηγμένες Χειρουργικές Τεχνικές (για ανθεκτικές περιπτώσεις)

✅ Πρωκτοπλαστική με κρημνό (Advancement Flap Surgery)

• Χρησιμοποιείται σε πολύπλοκες ή υποτροπιάζουσες ραγάδες.
• Επανορθώνει την περιοχή με υγιή ιστό από το έντερο ή το δέρμα.
• Επιτυγχάνει υψηλά ποσοστά επούλωσης.

Πρόληψη της Ραγάδας Πρωκτού

Για την αποφυγή της ραγάδας πρωκτού, συνιστώνται:

✔ Ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες.
✔ Επαρκής ενυδάτωση (8-10 ποτήρια νερό την ημέρα).
✔ Αποφυγή έντονης πίεσης κατά την αφόδευση.
✔ Καλή υγιεινή της πρωκτικής περιοχής.
✔ Αποφυγή καθιστικής ζωής – η ήπια άσκηση βοηθά στη ρύθμιση του εντέρου.

Η ραγάδα πρωκτού είναι μια επώδυνη αλλά θεραπεύσιμη κατάσταση. Οι οξείες ραγάδες συχνά υποχωρούν με συντηρητικά μέτρα, ενώ οι χρόνιες ραγάδες μπορεί να απαιτήσουν φαρμακευτική ή χειρουργική αντιμετώπιση.

📌 Αν έχετε επίμονα συμπτώματα, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε μας για την κατάλληλη θεραπεία. Η πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής!