Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD) που επηρεάζει το παχύ έντερο (κόλον) και το ορθό, προκαλώντας επιφανειακή φλεγμονή και έλκη στον βλεννογόνο. Η νόσος χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, καθιστώντας απαραίτητη τη χειρουργική αντιμετώπιση.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου

Η ακριβής αιτία της ελκώδους κολίτιδας δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με:

✅ Δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος – υπερβολική αντίδραση του οργανισμού ενάντια στο εντερικό βλεννογόνο.
✅ Γενετική προδιάθεση – άτομα με οικογενειακό ιστορικό έχουν αυξημένο κίνδυνο.
✅ Περιβαλλοντικοί παράγοντες – διατροφή, κάπνισμα (προστατευτικός παράγοντας, σε αντίθεση με τη νόσο του Crohn), λοιμώξεις.
✅ Διαταραχές στο εντερικό μικροβίωμα – αλλοιώσεις στη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου.

Συμπτώματα της Ελκώδους Κολίτιδας

📌 Χρόνια διάρροια με παρουσία αίματος και βλέννας
📌 Κοιλιακός πόνος και κράμπες
📌 Απώλεια βάρους και κακή θρέψη
📌 Αίσθηση ατελούς κένωσης (τενέςμος)
📌 Πυρετός και χρόνια κόπωση
📌 Εξωεντερικές εκδηλώσεις – αρθρίτιδα, δερματικές αλλοιώσεις, φλεγμονές στα μάτια και ηπατοχολικές διαταραχές.

Η βαρύτητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από την έκταση της φλεγμονής και τη βαρύτητα της νόσου (ήπια, μέτρια, σοβαρή).

Διάγνωση της Ελκώδους Κολίτιδας

Η διάγνωση γίνεται μέσω:

🔹 Κολονοσκόπησης με βιοψία – η βασική διαγνωστική μέθοδος, αποκαλύπτει φλεγμονώδεις αλλοιώσεις στον βλεννογόνο.
🔹 Αιματολογικών εξετάσεων – αναιμία, αυξημένοι δείκτες φλεγμονής (CRP, ΤΚΕ).
🔹 Απεικονιστικών εξετάσεων – αξονική ή μαγνητική εντερογραφία για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων.
🔹 Κοπράνων (καλπροτεκτίνη, λακτοφερρίνη) – δείκτες εντερικής φλεγμονής.

Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

Η θεραπεία στοχεύει στην επιδίωξη ύφεσης των συμπτωμάτων και στην πρόληψη των εξάρσεων.

Φαρμακευτική Αντιμετώπιση

📌 Αμινοσαλικυλικά (5-ASA, π.χ. Μεσαλαζίνη) – πρώτης γραμμής θεραπεία για ήπια και μέτρια νόσο.
📌 Κορτικοστεροειδή (π.χ. Πρεδνιζολόνη) – για βραχυπρόθεσμη χρήση στις εξάρσεις.
📌 Ανοσοκατασταλτικά (Azathioprine, 6-MP, Methotrexate) – για διατήρηση ύφεσης σε ανθεκτικούς ασθενείς.
📌 Βιολογικοί παράγοντες (Anti-TNF: Infliximab, Adalimumab, Vedolizumab, Ustekinumab) – για σοβαρές και ανθεκτικές περιπτώσεις.
📌 JAK inhibitors (Tofacitinib) – νεότερες στοχευμένες θεραπείες για βαριά νόσο.

Αν η φαρμακευτική αγωγή αποτυγχάνει ή εμφανίζονται σοβαρές επιπλοκές, τότε απαιτείται χειρουργική παρέμβαση.

Χειρουργική Αντιμετώπιση της Ελκώδους Κολίτιδας

Η χειρουργική θεραπεία είναι η μόνη οριστική θεραπεία για την ελκώδη κολίτιδα, καθώς η αφαίρεση του παχέος εντέρου εξαλείφει τη νόσο. Περίπου 20-30% των ασθενών με σοβαρή ή ανθεκτική νόσο θα χρειαστούν χειρουργείο.

Ενδείξεις Χειρουργικής Επέμβασης

✔ Αποτυχία φαρμακευτικής θεραπείας – ανθεκτική ή βαριά μορφή νόσου.
✔ Τοξικό μεγάκολο – επείγουσα κατάσταση με διάταση του παχέος εντέρου.
✔ Διάτρηση εντέρου – σοβαρή επιπλοκή με κίνδυνο περιτονίτιδας.
✔ Σοβαρή αιμορραγία που δεν ελέγχεται με συντηρητικά μέτρα.
✔ Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου – ασθενείς με χρόνια νόσο και δυσπλασία στον εντερικό βλεννογόνο.

Κύριες Χειρουργικές Τεχνικές

1. Υφολική Κολεκτομή με Τελική Ειλεοστομία (Subtotal Colectomy with End Ileostomy)

🔹 Επείγουσα επέμβαση σε βαριές περιπτώσεις.
🔹 Αφαίρεση του μεγαλύτερου μέρους του παχέος εντέρου, αλλά διατήρηση του ορθού για πιθανή μελλοντική αποκατάσταση.
🔹 Ο ασθενής αποκτά μόνιμη ή παροδική ειλεοστομία.

2. Ολική Κολεκτομή με Ειλεοορθική Αναστόμωση (Total Colectomy with Ileorectal Anastomosis)

✅ Διατήρηση του ορθού και σύνδεση του λεπτού εντέρου με αυτό.
✅ Επιτυγχάνει φυσιολογική αφόδευση, αλλά υπάρχει κίνδυνος υποτροπής στο ορθό.

3. Ολική Προκτοκολεκτομή με Ειλεοπρωκτική Αναστόμωση και Νεολήκυθο (IPAA - J-Pouch Surgery)

🔹 Η πιο συχνά επιλεγόμενη χειρουργική μέθοδος για οριστική αντιμετώπιση.
🔹 Περιλαμβάνει ολική αφαίρεση παχέος εντέρου και ορθού και δημιουργία νεολήκυθου (J-pouch) από λεπτό έντερο.
🔹 Πλεονεκτήματα: Διατήρηση της φυσικής αφόδευσης, αποφυγή στομίας.
🔹 Μειονεκτήματα: Κίνδυνος pouchitis (φλεγμονή του νεολήκυθου) και αυξημένη συχνότητα κενώσεων.

4. Ολική Προκτοκολεκτομή με Μόνιμη Ειλεοστομία

📌 Οριστική λύση για την ελκώδη κολίτιδα, με πλήρη αφαίρεση του παχέος εντέρου και δημιουργία μόνιμης ειλεοστομίας.
📌 Κατάλληλη για ασθενείς που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να υποβληθούν σε δημιουργία νεολήκυθου.

Συμπέρασμα

Η ελκώδης κολίτιδα είναι μια χρόνια και δυνητικά σοβαρή νόσος, που απαιτεί εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση. Παρόλο που οι φαρμακευτικές θεραπείες βοηθούν στη διαχείριση της νόσου, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η μόνη οριστική θεραπεία σε βαριές περιπτώσεις.

📌 Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή επιλογή θεραπείας μειώνουν τον κίνδυνο επιπλοκών και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Κλείστε ραντεβού σήμερα και εμπιστευτείτε την εμπειρία & εξειδίκευση του κ. Χαλκιά!